VS/2021/0055
JUST TRANSITION

ondersteuning van vakbonden bij het zetten van stappen richting
een duurzame toekomst
op bedrijfs-/sectorniveau door middel van sociale dialoog

Logo

Relaties/Onderhandelingen
met de onderneming

Kom je graag te weten hoever de onderneming of organisatie waar je voor werkt, staat op het vlak van rechtvaardige transitie? Beantwoord dan de volgende vragen. Baseer je antwoord op de informatie die je momenteel ter beschikking hebt en op je intuïtie als vakbondsmens. Als je de vragenlijst invult, krijg je op het einde een beeld van de situatie van je onderneming, volgens het schema van de donuteconomie van Kate Raworth.

Voor een vollediger beeld gebruik je deze tool best samen met het Economische Verkeerslicht.

Bij het invullen van het formulier hoef je slechts een antwoord per zin te geven. Kies het antwoord dat het best overeenkomt met de huidige toestand en kijk dus naar hoe vaak en/of hoe intens de beschreven gebeurtenis plaatsvindt.

Hoofdlijn (behalve indien anders aangegeven):

zeer slecht/helemaal niet akkoord:--
slecht/niet akkoord:-
klopt/neutraal:+/-
goed/akkoord:+
zeer goed/sterk akkoord:++
weet ik niet:?
niet van toepassing:n.v.t.


Voorbeeld:

Stelling: Hernieuwbare energie wordt geproduceerd op het bedrijfsterrein.
Antwoord ++: als er een zeer doeltreffend systeem is voor de productie van hernieuwbare energie.
Antwoord --: als er geen systeem is voor de productie van hernieuwbare energie.
Antwoord n.v.t.: als het om structurele redenen niet mogelijk is om op het bedrijfsterrein hernieuwbare energie te produceren.

Als je op dit ogenblik geen tijd hebt om de tool in te vullen of meer tijd nodig hebt om informatie te vergaren, kan je de vragenlijst ook downloaden en offline invullen.

Wanneer je klaar bent met invullen, kun je je antwoorden zichtbaar maken en een overzicht ervan downloaden, zowel in de tabel als in de donut. Ook kan je er online en offline voor kiezen om alleen te antwoorden over facetten die je het interessantst vindt (bijvoorbeeld energie).

Als je voor een bepaald thema niet wenst te antwoorden op sommige stellingen, duid dan bij die stellingen altijd "n.v.t."aan.

Als je dan nadien meer informatie hebt, kun je altijd nog terug naar de tool.

De lichtblauwe termen worden verduidelijkt in het glossarium aan het eind van de toolkit.
MILIEUASPECTEN
ENERGIE
Het energieverbruik van de onderneming is:
--: erg hoog, …, ++: erg laag
Het energieverbruik voor gebouwen en productie wordt nauwkeurig gemonitord en gemeten.
De onderneming heeft een beleidsplan met concrete doelstellingen en acties om energie te besparen en het plan wordt nauwlettend gevolgd.
--: geen enkel plan, …, ++: het plan wordt nauwlettend gevolgd.
Het gebouw is/de gebouwen zijn conform de huidige standaarden op vlak van energie-efficiëntie (bv. isolatie).
Op het bedrijfsterrein wordt hernieuwbare energie gegenereerd.
WATER
Het waterverbruik van de onderneming is:
--: erg hoog, …, ++: erg laag
De onderneming heeft een beleidsplan om het waterverbruik binnen de onderneming te verminderen en dit plan wordt nauwkeurig opgevolgd.
--: geen enkel plan, …, ++: het plan wordt nauwkeurig opgevolgd.
Elk waterlek wordt meteen hersteld.
Regenwater wordt opgevangen en gebruikt (bv. om schoon te maken, de toiletten door te spoelen, de bedrijfsterreinen schoon te maken, in het productieproces).
Gesloten circuits worden gebruikt voor het (proces)water. Met andere woorden, het proceswater wordt hergebruikt.
MATERIALEN, GRONDSTOFFEN, AFVAL
De onderneming heeft een beleidsplan met doelstellingen en acties om afval te voorkomen, te verminderen of te hergebruiken.
De materiaalstromen (bv. de primaire grondstoffen, afval) van en naar de onderneming worden in kaart gebracht.
Een deel van het afval wordt als grondstof hergebruikt in het productieproces of in de productieketen.
Het bedrijfsafval wordt gerecycleerd.
De milieu-impact van de gemaakte producten is gekend (bijv. door het maken van een levenscyclusanalyse).
LUCHT (UITSTOOT)
De onderneming stoot broeikasgassen uit.
--: een erg hoog aantal, …, ++: een erg laag aantal
De onderneming heeft een roadmap om broeikasgassen te verminderen (BKG) en deze plannen liggen in lijn met de wetenschappelijk vastgestelde doelen die nodig zijn in de strijd tegen de klimaatsverandering.
--: geen enkele roadmap, …, ++: een erg goed afgestemde roadmap
De onderneming stoot andere gassen dan broeikasgassen uit in de lucht (bijv. zware metalen, vluchtige organische stoffen, stikstofoxiden NOX, zwaveloxiden SOX).
--: een erg hoog aantal, …, ++: een erg laag aantal
De onderneming heeft een beleidsplan met doelstellingen en acties om het aantal verontreinigende stoffen andere dan broeikasgassen in de lucht te verminderen.
De streefdoelen voor emissiebeperking en de daarmee gepaarde maatregelen worden geëvalueerd en bijgepast.
--: helemaal niet geëvalueerd, …, ++: geëvalueerd en nauwgezet bijgepast
BEDRIJFSTERREINEN EN RUIMERE OMGEVING
Gevaarlijke stoffen of stoffen die toxisch zijn voor het milieu worden vervangen door veiligere alternatieven.
De voorwaarden van de omgevingsvergunning werden in de laatste vijf jaar niet geschonden.
De onderneming heeft een milieucoördinator met duidelijke bevoegdheden, om er zeker van te zijn dat de onderneming de milieuregelgeving volgt.
--: geen enkele milieucoördinator, …, ++: er is een milieucoördinator die nauwlettend de milieuregelgeving opvolgt.
De onderneming houdt rekening met de best beschikbare technieken (BBT) voor haar activiteiten.
(BBT: de best beschikbare technieken voor het voorkomen of verkleinen van de uitstoot en impact op het milieu).
Bij de oprichting (en uitbreiding) van de onderneming zijn verdergaandere maatregelen genomen dan de maatregelen die in de omgevingsvergunning zijn voorzien om geluids- en verkeersverontreiniging voor plaatselijke bewoners te beperken (bv. de aanleg van een uitgebreide groene bufferzone, etc.).
DUURZAAM AANKOOPBELEID EN DUURZAME CATERING
Er is een duurzaam aankoopbeleid dat prioriteit geeft aan producten en materialen die geproduceerd werden op een ecologische en sociaal verantwoorde manier.
De onderneming overweegt bij elke aankoop hergebruikte of gerecycleerde materialen en producten.
Er wordt rekening gehouden met de milieu-impact bij de aankoop van elektronische apparatuur (energieverbruik, herstelbaarheid, herbruikbaarheid, recycleerbaarheid).
De catering in de onderneming voorziet in ecologische maaltijden (biologisch of vegetarisch).
De onderneming kiest voor duurzame catering (biologisch, seizoensgebonden, fairtrade) op recepties of andere bedrijfsevenementen.
TRANSPORT EN MOBILITEIT
De onderneming heeft een plan om de uitstoot door vervoer te verminderen (met 90 % tegen 2050 zoals de doelstelling in de Europese Green Deal).
--: geen enkel plan, … , ++ : plan overeenkomstig de Europese Green Deal
Er worden inspanningen geleverd om (goederen)vervoer efficiënter te organiseren zodat het laadvermogen altijd maximaal benut wordt en het aantal afgelegde kilometers wordt verminderd.
Vanaf 2023 verbindt de onderneming zich tot de aankoop van klimaatvriendelijke emissievrije voertuigen.
De onderneming kiest voor vervoermiddelen met een lage ecologische voetafdruk (bijv. trein, boot, enz.).
De onderneming beperkt het aantal dienstkilometers tot een minimum door de route te optimaliseren.
 
SOCIALE ASPECTEN
OPLEIDING (VAN WERKNEMERS)
De onderneming doet voldoende moeite om haar personeel op te leiden: alle werknemers krijgen jaarlijks opleiding.
Elk personeelslid kan vormingen of opleidingen volgen om zo meer vaardigheden en kennis te verwerven
Nieuwe personeelsleden worden voldoende opgeleid om aan de slag te kunnen.
Werknemers kunnen zonder problemen betaald educatief verlof aanvragen voor opleidingen tijdens en na de werkuren.
Opleidingen worden voornamelijk gevolgd tijdens de werkuren.
DIVERSITEIT
De onderneming heeft een diversiteitsbeleid.
Mensen met beperkingen krijgen alle kansen in de onderneming.
De onderneming neemt ongeveer evenveel mensen met een migratieachtergrond (of meer) aan als hun aandeel in de bevolking.
In de onderneming krijgen mensen ouder dan 50 evenveel kansen als jongere mensen.
De onderneming heeft aandacht voor de genderverschillen van de werknemers.
GEZONDHEID EN VEILIGHEID OP HET WERK
Er wordt aan risicoanalyse gedaan in de onderneming om de gezondheids- en veiligheidsrisico’s voor werknemers actief op te sporen.
Er gebeuren zelden ongevallen op het werk en er zijn weinig gevallen van ziekte door de arbeidsomstandigheden.
Er worden voldoende maatregelen genomen om werknemers te beschermen tegen bijvoorbeeld geluid, gevaarlijke stoffen, trillingen, hoge of lage temperaturen, …
Het preventiebeleid van de onderneming heeft risicopreventie als prioriteit, gevolgd door collectieve maatregelen. Persoonlijke beschermingsmaatregelen worden enkel als laatste stap gebruikt.
Voor elke gevaarlijke stof in de onderneming is er een gezondheids- en veiligheidsinformatieblad met alle informatie over de gevaren, de nodige beschermingsmaatregelen en wat er moet gebeuren bij een ongeval of lekkage.
WELZIJN OP HET WERK EN WERKDRUK
De werkdruk is doenbaar voor de werknemers.
Er werden maatregelen genomen tegen stress.
De onderneming heeft een procedure of maatregelen in het geval van pesten, geweld of ongewenste intimiteiten.
De werknemers hebben voldoende tijd om hun werk af te maken. Structurele overuren zijn niet nodig.
De werknemers hebben inspraak in de flexibiliteit die nodig is op het werk.
AANWERVING VAN PERSONEEL
De onderneming onderneemt stappen om kwetsbare groepen (mensen met beperkingen, laaggeschoolden, oudere werklozen, migranten enz.) aan te werven.
Het sollicitatieproces is duidelijk en wordt op voorhand uitgestippeld.
Het sollicitatieproces is eerlijk en gelijk voor alle sollicitanten.
Er wordt duidelijke informatie verschaft over de arbeidsvoorwaarden, het loon en over de mogelijkheden een vast contract te krijgen.
Formele (diploma’s, masters, enz.) en informele (wat je kunt) vaardigheden komen evenveel in aanmerking in het sollicitatieproces.
LONEN EN COLLECTIEVE ONDERHANDELINGEN
De lonen worden vastgelegd in collectieve onderhandelingen met de vakbonden.
De werkgever leeft de loonafspraken consequent na.
Iedereen binnen dezelfde functie verdient evenveel.
De onderneming werkt niet met onzekere contracten (contracten van zeer korte duur, ...).
De werknemers zijn tevreden over het loonbeleid binnen de onderneming.
MOBILITEIT (SOCIALE ASPECTEN)
De onderneming spoort werknemers aan om te kiezen voor milieuvriendelijke vervoermiddelen voor hun woon-werkverkeer (indien mogelijk).
De onderneming geeft een vergoeding aan wie met de fiets of te voet naar het werk komt.
De onderneming betaalt abonnementen voor openbaar vervoer terug.
De onderneming voorziet oplossingen voor mensen die pendelen met het openbaar vervoer (pendeldienst, minibus, autocar, pendelfietsen aan het station of aan de bushalte).
De onderneming heeft een vervoerscoördinator of een contactpunt voor de mobiliteitsnoden van werknemers.
--: geen coördinator/contactpunt, …, ++: erg actieve coördinator/erg actief contactpunt

-- erg zwak /volledig oneens
- zwak/oneens
+/- voldoende/neutraal
+ goed/akkoord
++ erg goed/volledig eens
? ik weet het niet
n.v.t. niet van toepassing
Dit deel van de tool helpt je om de economische aspecten van de transitie te bekijken.

Voor een vollediger beeld gebruik je deze tool best samen met de Donuttool Ondernemingen.

Bij het invullen van het formulier hoef je slechts een antwoord per stelling te geven. Kies het antwoord dat het best overeenkomt met de huidige toestand en kijk dus naar hoe vaak en/of hoe intens de beschreven gebeurtenis plaatsvindt.

Hoofdlijn (behalve anders aangegeven):

zeer slecht/helemaal niet akkoord:--
slecht/niet akkoord:-
klopt/neutraal:+/-
goed/akkoord:+
zeer goed/sterk akkoord:++
weet ik niet:?
niet van toepassing:n.v.t.


Voorbeeld:

Stelling: De omzet van de onderneming is de afgelopen jaren gestegen.
Antwoord ++: De omzet van de onderneming is de afgelopen jaren gestegen.
Antwoord--: De omzet is sterk aan het dalen.
Antwoord n.v.t.: De omzet kan niet worden gemeten.

Wanneer je klaar bent met invullen, kun je je antwoorden zichtbaar maken en een overzicht ervan downloaden, zowel in de tabel als in het “Traffic Light”. Ook kan je er online en offline voor kiezen om alleen te antwoorden over thema’s die je het interessantst vindt (bijvoorbeeld enkel voor “Huidige economische toestand van de onderneming”); voor deze online versie hoef je enkel de thema’s uit te vinken waarop je niet wenst te antwoorden.

Het Traffic Light geeft een grafische voorstelling van je antwoorden, ook als je niet bij alle thema’s antwoordt. Maar om een thema mee te nemen in het resultaat, moet je op alle stellingen antwoorden. Als je dus enkel bepaalde zinnen van een thema wil beantwoorden, duid dan bij die stellingen altijd "n.v.t." aan.

Als je dan nadien meer informatie hebt, kun je altijd nog terug naar de tool.

De lichtblauwe termen worden verduidelijkt in het glossarium aan het eind van de toolkit.
HET ECONOMISCHE VERKEERSLICHT
ECONOMISCHE VOORUITZICHTEN VAN DE ONDERNEMING
De voornaamste activiteiten van de onderneming worden niet bedreigd door de maatregelen die nodig zijn voor de transitie naar een koolstofneutrale economie (uitfasering van fossiele brandstoffen, …).
De onderneming heeft alternatieven ontwikkeld voor koolstofintensieve activiteiten of heeft realistische en economisch gezonde opties om de uitstoot van die activiteiten op te vangen.
De onderneming beschikt over voldoende financiële middelen om te investeren in de noodzakelijke verandering naar een koolstofneutrale toekomst.
De werknemersvertegenwoordigers werden ingelicht over de algemene verwachtingen en de toekomststrategie van de onderneming gelinkt aan de nieuwe klimaatdoelstellingen.
De onderneming heeft geen problemen om te voldoen aan de wettelijke milieuvereisten/-instanties en verwacht geen problemen om daar in de toekomst aan te voldoen.
HUIDIGE ECONOMISCHE TOESTAND VAN DE ONDERNEMING
De omzet van de onderneming nam toe in de afgelopen jaren.
De onderneming heeft de afgelopen jaren winst geboekt.
Er staat geen herstructurering van de onderneming gepland.
De financiële en economische data worden jaarlijks besproken in de bevoegde organen voor sociaal overleg.
De werknemersvertegenwoordigers kennen de evolutie van de productie uitgedrukt in volume, aantal of gewicht, zowel in waarde als in toegevoegde waarde.
INNOVATIEBELEID VAN DE ONDERNEMING
De onderneming investeert in nieuwe, milieuvriendelijke producten en technologieën.
De onderneming investeert in de vervanging van fossiele brandstoffen door koolstofneutrale alternatieve brandstoffen.
De onderneming investeert in werkorganisatie en maximale benutting van competenties en richt zich daarbij op verbetering van de bedrijfsprestaties en talentontwikkeling.
De onderneming heeft voorzieningen getroffen om oude technologie te vervangen door nieuwe, milieuvriendelijke technologie.
De onderneming ontvangt subsidies die een gedeelte dekken van de investeringskosten voor deze innovaties.

-- erg zwak /volledig oneens
- zwak/oneens
+/- voldoende/neutraal
+ goed/akkoord
++ erg goed/volledig eens
? ik weet het niet
n.v.t. niet van toepassing
Ben je vakbondsvertegenwoordiger in de onderneming en wil je graag een onafhankelijk en diepgaand beeld van de situatie van je onderneming inzake de milieu-, sociale en economische thema’s die verband houden met een rechtvaardige transitie? Dan kan je één of meerdere van de volgende thematische checklists gebruiken. Gebruik dan de volgende thematische checklijst die rekening houdt met de geboden inzichten. Je kan deze tool, die geen automatische berekening doet van de antwoorden, los gebruiken of nadat je de vragenlijsten over de Donuttool Ondernemingen en het Economische Verkeerslicht hebt ingevuld, als een verder onderzoek van de reeds bekeken onderwerpen.

Je kan de vragenlijst online invullen, maar desgewenst ook downloaden en offline invullen. In beide gevallen kan je ervoor kiezen om enkel die thema’s of stellingen te beantwoorden die voor jou of je werkomgeving relevant zijn.

Bij het invullen van het formulier hoef je slechts een antwoord per stelling te geven. Kies het antwoord dat het best overeenkomt met de huidige toestand en kijk dus naar hoe vaak en/of hoe intens de beschreven gebeurtenis plaatsvindt.

Hoofdlijn (behalve anders aangegeven):

zeer slecht/helemaal niet akkoord:--
slecht/niet akkoord:-
klopt/neutraal:+/-
goed/akkoord:+
zeer goed/sterk akkoord:++
weet ik niet:?
niet van toepassing:n.v.t.


Voorbeeld:

Stelling: Niet-herbruikbaar en niet recycleerbaar materiaal wordt verbrand met terugwinning van energie (afval-naar-energie-systeem).
Antwoord ++: als een hoog percentage van deze materialen worden verbrand.
Antwoord --: als geen enkel materiaal deel uitmaakt van een afval-naar-energie-systeem.
Antwoord: n.v.t. : als de onderneming geen herbruikbaar of niet-recycleerbaar materiaal produceert.

Gebruik de laatste kolom uit de checklists (aangeduid met een *) om de vragen aan te duiden die voor jou het belangrijkst zijn en ook de prioriteiten voor je onderhandelingen.

Als je klaar bent met het invullen van het formulier, kun je het overzicht van je antwoorden downloaden.

De lichtblauwe termen worden verduidelijkt in het glossarium aan het eind van de toolkit.
MILIEU-ASPECTEN
ENERGIE
Het energieverbruik van de onderneming is:
--: erg hoog, …, ++: erg laag
Het energieverbruik in de onderneming (gebouwen en productie) wordt (ten minste) jaarlijks gemonitord en gemeten.
Een energie-audit werd reeds uitgevoerd en de aanbevelingen daaruit werden gevolgd. Als er geen audit was, antwoord dan met --.
Een is een persoon aangeduid die verantwoordelijk is voor het systematisch monitoren van het energieverbruik en de implementatie van de geplande energiebesparingsmaatregelen.
De onderneming heeft een beleidsplan met concrete doelstellingen en acties om energie te besparen.
De onderneming voert maatregelen in om het energieverbruik te verminderen.
De energiedoelen en daaraan gelinkte maatregelen worden jaarlijks geëvalueerd en aangepast.
Het gebouw voldoet/de gebouwen voldoen aan de huidige energieprestatienormen (bv. isolatie).
Er zijn plannen om gebouwen te renoveren om zo te voldoen aan de energieprestatienormen of er zijn plannen om nieuwe energie-efficiënte gebouwen te bouwen.
Het verwarmingssysteem is energie-efficiënt en afgesteld op de juiste instellingen.
Elk persluchtlek wordt meteen opgelost.
Alle verlichting werd vervangen door LED’s.
De onderneming gebruikt groene energie (hernieuwbare energie zoals groene stroom uit zon, wind of water).
De mogelijkheid om over te schakelen op groene energie werd grondig bestudeerd en overwogen.
In de bedrijfsterreinen wordt hernieuwbare energie gegenereerd.
De onderneming gebruikt restwarmte in de bedrijfsterreinen.
Werknemers worden geïnformeerd over de doelstellingen en maatregelen in het kader van het energiebeleid van de onderneming.
Werknemers worden aangemoedigd om voorzichtig om te springen met energie (sensibiliseringscampagnes enz.).
Het personeel wordt opgeleid om energie-efficiënt te werken.
Werknemersvertegenwoordigers weten hoeveel energie de onderneming gebruikt en welke energiedragers gebruikt worden.
Vakbonden worden betrokken in het energiebeleid van de onderneming.
WATER
Het waterverbruik van de onderneming is:
--: erg hoog, …, ++: erg laag
Er is een plan om het waterverbruik in de onderneming te verminderen.
Elk waterlek wordt meteen hersteld.
De toiletten zijn uitgerust met een spaarknop of zijn waterloos.
Er wordt gebruik gemaakt van ecologische schoonmaakmiddelen, ook voor reinigingstoestellen en -machines.
Regenwater wordt opgevangen en gebruikt (bv. om schoon te maken, toiletten door te spoelen, bedrijfsterreinen schoon te maken, in het productieproces).
De bedrijfsterreinen en/of -parking zijn niet verhard (waar mogelijk) zodat regenwater kan doordringen.
De machines zijn optimaal geconfigureerd voor een minimaal waterverbruik.
Gesloten circuits worden gebruikt voor (proces)water. Met andere woorden: het proceswater wordt hergebruikt.
Afvalwater wordt voldoende behandeld alvorens het in het milieu wordt losgelaten.
De werknemers worden ingelicht over de doelstellingen en maatregelen die genomen worden in het kader van het waterbeleid van de onderneming.
De werknemers worden aangemoedigd om spaarzaam om te gaan met water.
De vakbondsvertegenwoordigers worden ingelicht over de samenstelling en risico’s van het afvalwater.
De vakbonden zijn betrokken in het waterbeleid van de onderneming.
Ledereen heeft toegang tot drinkbaar kraanwater.
De werknemers worden aangemoedigd kraanwater te drinken
(NATUURLIJKE) GRONDSTOFFEN, MATERIALEN EN AFVAL (MET INBEGRIP VAN DE CIRCULAIRE ECONOMIE)
Kantoorafval wordt vermeden waar mogelijk (bv. herbruikbare bekers in plaats van wegwerpbekers, recto/verso papier afdrukken, minder afdrukken, …)
Drank wordt aangekocht in herbruikbare flessen.
Voedseloverschot wordt niet weggegooid maar kan meegenomen worden door werknemers of sociale organisaties.
De onderneming heeft een duurzaam aankoopbeleid voor grondstoffen en leveranciers.
De onderneming heeft een ketenzorgbeleid (HRDD) voor grondstoffen en leveranciers.
De onderneming heeft een beleidsplan met doelstellingen en acties om afval te verminderen of te hergebruiken.
De onderneming voert maatregelen in om materiaal en afval te verminderen of te hergebruiken.
Een deel van het afval wordt hergebruikt in het productieproces of als grondstof in de productieketen.
Afval wordt gescheiden ingezameld.
Het industrieafval wordt gerecycleerd.
Het afval wordt verwerkt in overeenstemming met de voorwaarden en normen van de omgevingsvergunning.
De werknemers worden ingelicht over de genomen doelstellingen en maatregelen in het kader van afval- en grondstoffenbeleid.
De werknemers worden aangemoedigd en opgeleid om afval te vermijden of te verminderen.
Vakbondsvertegenwoordigers worden ingelicht over het aantal, de samenstelling en de risico’s van bedrijfsafval.
De vakbonden zijn betrokken in het afval- en grondstoffenbeleid van de onderneming.
De materiaalstromen (bv. grondstoffen, afval) van en naar de onderneming worden in kaart gebracht.
De milieu-impact van de gemaakte producten is gekend (bv. door het maken van een levenscyclusanalyse).
De onderneming springt voorzichtig om met materialen en primaire grondstoffen.
De producten die de onderneming vervaardigt zijn 100% recycleerbaar.
Niet-herbruikbare en niet-recycleerbare materialen worden verbrand met terugwinning van energie.
De onderneming beoogt producten efficiënter te vervaardigen door minder grondstoffen te gebruiken.
De onderneming investeert in de verlening van de levensduur van de producten die ze produceert.
De onderneming neemt alle producten die ze produceert terug wanneer ze versleten of stuk zijn. Ze worden voor 100% hergebruikt of gerecycleerd.
De producten die de onderneming produceert worden onderzocht op herstelbaarheid, demonteerbaarheid en recycleerbaarheid.
De onderneming denkt na over innovatieve huursystemen voor haar producten in plaats van ze te verkopen.
De onderneming gebruikt afval of zijstromen van andere ondernemingen als grondstof.
Het afval of de zijstromen van de onderneming worden gebruikt als grondstof door andere ondernemingen.
LUCHTEMISSIES
De onderneming stoot broeikasgassen uit.
--: een zeer grote hoeveelheid, ..., ++: een zeer kleine hoeveelheid
De onderneming heeft een stappenplan om de uitstoot van broeikasgassen (BKG) te verminderen en het stappenplan ligt in lijn met de wetenschappelijk vastgestelde doelstellingen die nodig zijn om de klimaatverandering tegen te gaan.
De onderneming heeft een plan om ook de uitstoot van andere broeikasgassen dan CO2 te verminderen. In dat plan concentreert ze zich eerst op de krachtigste broeikasgassen (gefluoreerde gassen F-gassen, stikstofoxide N2O, methaan CH4).
De emissiereductiedoelstellingen en de bijbehorende maatregelen worden jaarlijks geëvalueerd en bijgesteld.
De onderneming voldoet aan haar jaarlijkse doelstellingen om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen (en indien van toepassing aan de ETS-reductiedoelstelling van -2,2% per jaar).
(Voor ondernemingen in het ETS-emissiehandelssysteem)
De onderneming gebruikt het geld dat ze bespaart dankzij de gratis uitstootrechten om te investeren in uitstootverlagingmaatregelen.
(Voor ondernemingen in het ETS-emissiehandelssysteem)
De onderneming bereidt zich voor op de veranderingen in het ETS-systeem met het koolstofgrensaanpassingsmechanisme CBAM (koolstofemissierechten zullen verschuldigd zijn voor producten die buiten Europa worden geproduceerd) en de daaropvolgende uitfasering van gratis uitstootrechten in de betrokken sectoren.
De onderneming stoot verontreinigende stoffen andere dan broeikasgassen uit in de lucht (bv. zware metalen, vluchtige organische stoffen, stikstofoxiden NOX, zwaveloxiden SOX).
--: een zeer grote hoeveelheid, ..., ++: een zeer kleine hoeveelheid
De onderneming beschikt over een beleidsplan met doelstellingen en acties om de hoeveelheid verontreinigende stoffen anders dan broeikasgassen die in de lucht vrijkomen te verminderen.
De onderneming treft maatregelen om de hoeveelheid verontreinigende stoffen anders dan broeikasgassen die in de lucht vrijkomen te verminderen.
De werknemers worden geïnformeerd over de doelstellingen en maatregelen die in het kader van het uitstootverlagingsbeleid van de onderneming zijn genomen.
De vakbondsvertegenwoordigers worden geïnformeerd over de hoeveelheid en de soort van broeikasgassen en andere gassen die de onderneming uitstoot.
De vakbonden worden betrokken bij het uitstootverlagingsbeleid van de onderneming.
BEDRIJFSTERREINEN EN RUIMERE OMGEVING
Gevaarlijke of ecotoxische producten worden vervangen door veiligere alternatieven.
In de afgelopen vijf jaar waren er geen inbreuken op de voorwaarden van de omgevingsvergunning.
In de afgelopen tien jaar heeft de milieu-inspectie niet moeten ingrijpen om inbreuken op de milieuwetgeving door de onderneming tegen te houden.
De onderneming heeft een milieuadviseur met duidelijke bevoegdheden die erop toeziet dat de onderneming de milieuwetgeving naleeft.
De onderneming verstrekt jaarlijks de wettelijk vereiste documenten over de milieuprestaties aan de overheid.
Er is een milieubeleidsplan met concrete maatregelen en doelstellingen.
De onderneming beschikt over een milieubeheersysteem dat de milieu-impact en het milieubeleid beschrijft, bv. ISO 14001, EMAS.
De onderneming houdt bij haar activiteiten rekening met de Best Beschikbare Technieken (BBT).
Zijn bij de oprichting (en uitbreiding) van de onderneming verdergaande maatregelen genomen dan de maatregelen die in de omgevingsvergunning zijn voorzien om geluids- en verkeersverontreiniging voor plaatselijke bewoners te beperken (bv. de aanleg van een uitgebreide groene bufferzone, etc.)?
De onderneming geeft jaarlijks een uitgebreide presentatie over de milieuprestaties en het milieubeleid aan de vakbondsvertegenwoordigers in de relevante organen voor sociaal overleg.
De onderneming schakelt actief de buurtbewoners in om overlast op het gebied van lawaai, geur, verkeer, ... te vermijden.
Er zijn geen klachten van werknemers over milieuproblemen in de onderneming of over het milieubeleid van de onderneming.
De vakbonden worden voldoende betrokken bij de ontwikkeling en uitvoering van het milieubeleid van de onderneming.
Er is een bewustmakingsprogramma voor werknemers om hen te helpen de milieuvervuiling en de klimaatverandering te verminderen door dingen in hun privéleven aan te passen.
DUURZAAM AANKOOPBELEID EN DUURZAME CATERING
Er worden duurzame kantoormaterialen gebruikt, zoals herbruikbare pennen, stiften op waterbasis en flipcharts van gerecycleerd papier.
Er wordt gerecycleerd papier gebruikt.
Enveloppen en etiketten zijn gemaakt van gerecycleerd papier.
Producten worden voornamelijk in grote verpakkingen of in bulk gekocht (bv. schoonmaakproducten, voedsel, kantoorbenodigdheden).
Bij de aankoop van elektronische apparatuur wordt rekening gehouden met de milieu-impact.
Er worden ecologische schoonmaakmiddelen gebruikt.
Er wordt hout van duurzame oorsprong gebruikt (bv. met FSC-label).
Er wordt milieuvriendelijke bekleding en verf gebruikt.
Voor de werkkleding (bv. schorten, hoofddeksels, enz.) worden biokatoen of andere biovezels gebruikt.
Er wordt gekozen voor ecologische (lokale en seizoensgebonden) producten, zoals fruit en groenten.
De catering in de onderneming biedt ecologische (biologische of vegetarische) maaltijden aan.
De catering in de onderneming biedt fairtradeproducten aan: bv. koffie, thee, suiker, wijn, vruchtensap.
De onderneming kiest voor duurzame catering (biologisch, seizoensgebonden, fairtrade) tijdens recepties of studiedagen.
De werknemers worden geïnformeerd over de doelstellingen en maatregelen die in het kader van het duurzaam aankoopbeleid worden genomen.
De vakbonden worden betrokken bij het duurzaam aankoopbeleid.
TRANSPORT EN MOBILITEIT
De onderneming heeft een plan om de uitstoot door vervoer te verminderen (met 90 % tegen 2050 zoals de doelstelling in de Europese Green Deal).
Vanaf 2023 verbindt de onderneming zich ertoe milieuvriendelijke en emissievrije voertuigen aan te kopen.
De onderneming investeert in oplaad- en tankinfrastructuur voor elektrische voertuigen en voertuigen op waterstof.
Er worden inspanningen geleverd om het vervoer efficiënter te organiseren, zodat het laadvermogen steeds maximaal wordt benut en het aantal afgelegde kilometers wordt verminderd.
De onderneming ondersteunt duurzame mobiliteitsprincipes als leidraad voor haar woon-werkverkeerbeleid. De voorkeur wordt gegeven aan actieve vervoerswijzen (wandelen, fietsen) en het openbaar vervoer.
De onderneming maakt gebruik van overheidssubsidies om het wagenpark milieuvriendelijker te maken.
Vanaf 2023 zal de onderneming alleen nog emissievrije bedrijfswagens aan haar werknemers leveren.
De onderneming verzorgt trainingen en opleidingen op het gebied van elektromobiliteit en elektrotechniek voor het personeel dat verantwoordelijk is voor het onderhoud van het nieuwe en groenere wagenpark.
De ondernemer overlegt met de (lokale) overheid om de onderneming en/of het bedrijventerrein beter bereikbaar te maken met het openbaar vervoer. Wanneer iemand geen emissievrije wagen kan kopen, mag dat de kansen op een baan niet ondermijnen.
De vakbonden worden betrokken bij de ontwikkeling van een milieuvriendelijker vervoersbeleid.
De onderneming kiest voor vervoermiddelen met een lage ecologische voetafdruk (bv. trein, boot, enz.).
Er is een pool van gedeelde auto's voor occasionele dienstreizen.
De onderneming stimuleert cursussen ecodriving en/of defensief rijden.
De onderneming beperkt het aantal dienstkilometers tot een minimum door de route te optimaliseren.
De onderneming organiseert collectief vervoer voor werknemers (als ze niet bereikbaar is met het openbaar vervoer).
De onderneming heeft een bedrijfsvervoerplan waarin alternatieven voor privéwagens worden beschreven (carpooling, openbaar vervoer, ...)
 
SOCIALE EN ECONOMISCHE ASPECTEN
AANWERVING VAN PERSONEEL
De onderneming neemt maatregelen om kwetsbare groepen aan te werven (mensen met een handicap, kortgeschoolden, oudere werklozen, migranten, enz.)
De onderneming geeft duidelijke informatie over de arbeidsvoorwaarden en het loon.
Er zijn geen klachten over de sollicitatieprocedures.
Het arbeidsreglement is voor iedereen begrijpelijk.
Alle functies hebben een functieomschrijving op papier die voor iedereen beschikbaar en duidelijk is.
Er zijn geen klachten over discriminatie van zwangere vrouwen.
Nieuwe collega’s worden goed onthaald en krijgen voldoende uitleg over de onderneming en over hun functie en taken.
LONEN
De werkgever leeft de loonafspraken consequent na.
De lonen worden vastgelegd in collectieve onderhandelingen met de vakbonden.
Iedereen binnen dezelfde functie (met dezelfde anciënniteit) verdient evenveel.
De werknemers zijn tevreden over het loonbeleid binnen de onderneming.
De onderneming werkt niet met onzekere contracten (0-uren, contracten van zeer korte duur, ...).
Er bestaat een functieclassificatiesysteem in de onderneming dat geen onderscheid maakt tussen mannen en vrouwen.
De onderneming werkt voornamelijk met contracten van onbepaalde duur.
OPLEIDING (VAN WERKNEMERS)
De onderneming levert voldoende inspanningen om haar werknemers op te leiden.
Alle werknemers kunnen een vorming of opleiding volgen die zijn/haar vaardigheden en kennis vergroot.
Nieuwe personeelsleden krijgen voldoende opleiding om aan de slag te kunnen.
Werknemers kunnen zonder problemen betaald educatief verlof aanvragen voor opleidingen tijdens en na de werkuren.
De vakbonden worden bij de opleidingsplannen betrokken.
Vrouwen hebben ook toegang tot opleidingen voor meer typisch mannelijke functies.
De opleidingen vinden hoofdzakelijk tijdens de werkuren plaats.
Er is een systeem van functioneringsgesprekken en evaluaties en dit wordt in alle gevallen correct toegepast.
GEZONDHEID EN VEILIGHEID OP HET WERK
In de onderneming worden risicoanalyses gebruikt om risico's voor de veiligheid en gezondheid van werknemers actief in kaart te brengen.
De werkgever neemt voldoende maatregelen om de veiligheid en gezondheid van alle werknemers te garanderen.
In de onderneming krijgen werknemers die onder gezondheidstoezicht staan de nodige bedrijfsgeneeskundige onderzoeken, d.w.z. bij indiensttreding, periodiek en na een periode van afwezigheid wegens ziekte of ongeval zoals beschreven in de regelgeving.
De werknemers krijgen een veiligheidsbriefing met voldoende informatie over maatregelen in verband met:
  • Ingangen en uitgangen, nooduitgangen
  • Ontruimingsprocedures in geval van brand
  • Eerste hulp
  • Veiligheidssignalisatie
De werknemers kennen de externe dienst voor preventie en bescherming op het werk en de ‘arbeidsarts’ en weten hoe zij op hen een beroep kunnen doen.
De werknemers krijgen adequate veiligheidsinstructies en opleiding.
Arbeidsongevallen komen zelden voor en er zijn weinig gevallen van ziekte die te wijten zijn aan de arbeidsomstandigheden.
Er worden voldoende maatregelen genomen om de werknemers te beschermen tegen bv. lawaai, gevaarlijke stoffen, trillingen, hoge of lage temperaturen, ...
Het preventiebeleid van de onderneming heeft risicopreventie als prioriteit, gevolgd door collectieve maatregelen. Persoonlijke beschermingsmaatregelen worden enkel als laatste stap gebruikt.
Er zijn voldoende geschikte en persoonlijke beschermingsmiddelen (schoenen, handschoenen, veiligheidsbril, maskers, ...) beschikbaar.
Voor elke gevaarlijke stof die voorkomt in de onderneming is er een veiligheids- en gezondheidsinformatieblad met alle informatie over de gevaren, de nodige beschermingsmaatregelen en wat je moet doen bij een ongeval of lekkage.
Voor werknemers een gevaarlijke stof gebruiken, krijgen zij het veiligheids- en gezondheidsinformatieblad en de nodige instructies voor een veilig gebruik.
Werknemers worden duidelijk geïnformeerd over de manier waarop gevaarlijke stoffen moeten worden opgeslagen en welke stoffen niet in dezelfde ruimte kunnen worden opgeslagen.
Er worden specifieke maatregelen genomen (informatie, opleiding, begeleiding, enz.) om kwetsbare groepen zoals jongeren en tijdelijke werknemers te beschermen.
Er werd vastgesteld welke werkplekken risico’s inhouden voor zwangere vrouwen.
--: nee , ...,++: ja, en er zijn maatregelen genomen die worden toegepast.
Met onderaannemers en hun werknemers worden duidelijke afspraken gemaakt over de toe te passen veiligheidsmaatregelen.
De werkgever neemt voldoende ergonomische maatregelen en de werknemers worden geïnformeerd over hoe ze hun taken ergonomisch kunnen uitvoeren.
Er zijn voldoende en degelijke sociale voorzieningen zoals toiletten, douches, kleedkamers, refters, ...
De onderneming heeft een globaal preventieplan dat nauwgezet wordt gevolgd.
(Een globaal preventieplan is een reeks maatregelen die worden genomen om de risico's die de werknemers schade of verlies kunnen berokkenen tot een minimum te beperken (veiligheid van het personeel, ongevallen, hygiëneproblemen...).
--: er bestaat helemaal geen globaal preventieplan, ... , ++ : er bestaat een globaal preventieplan dat nauwgezet wordt gevolgd
Het bevoegde sociaal overlegorgaan wordt geraadpleegd tijdens het opstellen van het globale preventieplan.
De onderneming heeft een jaarlijks actieplan om de gezondheid, de veiligheid en het welzijn op het werk te bevorderen.
--: er bestaat helemaal geen jaarlijks actieplan, ... ++ : er bestaat een jaarlijks actieplan dat nauwgezet wordt gevolgd
Het bevoegde sociaal overlegorgaan wordt geraadpleegd tijdens het opstellen van het jaarlijks actieplan.
Het comité voor gezondheid en veiligheid op het werk van de onderneming krijgt voldoende informatie en medewerking van de werkgever om zijn werk naar behoren te kunnen doen.
WELZIJN OP HET WERK EN WERKDRUK
De werkdruk is doenbaar voor de werknemers.
De oorzaken van stress worden opgespoord en geïdentificeerd.
Er werden maatregelen genomen om stress te verminderen.
De onderneming beschikt over een procedure of maatregelen in geval van pesten, geweld of seksuele intimidatie.
Er werd een preventieadviseur voor psychosociale belasting (stress, pesten, enz.) aangesteld.
De werknemers hebben voldoende tijd om hun werk af te maken, er is geen nood aan structureel overwerk.
Overuren kunnen worden opgenomen of, indien niet mogelijk, financieel worden gecompenseerd.
De werknemers hebben inspraak in de flexibiliteit die nodig is op het werk.
Alle werknemers hebben de mogelijkheid om al hun verlofdagen op te nemen.
De onderneming maakt alleen gebruik van nachtarbeid als er geen andere alternatieven zijn.
Er wordt rekening gehouden met het welzijn van de werknemers wanneer de roosters voor ploegenwerk worden opgesteld.
Wanneer in de onderneming in ploegendienst wordt gewerkt hebben de werknemers de mogelijkheid om voor een vaste dienst (bv. altijd de vroeg shift of altijd de nachtshift) te kiezen als ze dat willen.
De werkgever houdt rekening met de mening van de werknemers/vakbonden over het welzijn op het werk.
EVENWICHT TUSSEN WERK EN PRIVÉLEVEN
De onderneming heeft een beleid dat rekening houdt met het evenwicht tussen werk en privéleven; dit komt ook tot uiting in het arbeidsreglement.
De vakbonden hebben inspraak in dit beleid.
De privésituatie van een werknemer kan binnen de onderneming openlijk besproken worden en er kan gezocht worden naar haalbare oplossingen (bv. verlofplanning, ...).
Er zijn gezinsondersteunende diensten via de onderneming, zoals was- of strijkservice, carwash, poetsdienst, opvangdienst voor zieke kinderen, enz.
Als werknemers iets vragen m.b.t. kinderopvang, wordt een oplossing gezocht buiten de onderneming en in overleg met de gemeente en de plaatselijke kinderopvangorganisaties.